Um stimpilgjöld og samkeppni

Ein af helstu rökunum með því að fella niður stimpilgjöld hafa verið þau að þau standi í vegi fyrir samkeppni á lánamarkaði. Nú stendur til að fella niður stimpilgjöld þegar fólk kaupir sína fyrstu íbúð. Það gerir nákvæmlega ekkert til þess að auka áðurnefnda samkeppni. Þegar fólk kaupir sína fyrstu íbúð er það að taka húsnæðislán í fyrsta skipti og þarf að borga stimpilgjöld hvar sem það tekur þau lán. M.ö.o. þá er til staðar möguleiki á samkeppni. Stimpilgjöldin koma hins vegar í veg fyrir að fólk endurfjármagni óhagstæðari lán með hagstæðari lánum ef þau bjóðast.

Um áhrif fyrirmynda

Mér, eins og mörgum öðrum, fannst mjög jákvætt þegar Paul Nikolov settist á Alþingi á dögunum - það var bara tímaspursmál að aðfluttir Íslendingar tækju þar sæti og eignuðust sinn fulltrúa. Hins vegar gerði ég mér fyrst grein fyrir því í gær hvað þetta skipti miklu máli fyrir þúsundir manna hér á landi. Ég var í kvöldmat hjá vinafólki okkar, hjá aðfluttum vini mínum sem giftur er íslenskri konu og fékk ríkisborgararétt fyrir nokkrum árum. Hann er með vel menntaður, með 10 ára háskólanám að baki - lauk námi frekar nýlega og er búinn að vera að leita sér að vinnu. Honum hefur ekki gengið of vel að finna starf á sínu sviði og var það aðeins farið að leggjast á sálina, en sagði mér að þegar Paul fór inn á þing hefði hann fyllst bjartsýni og sjálftrausti - ef Paul getur þetta, þá getur hann farið uppréttur inn á vinnustaði og sótt um starf við sitt hæfi. Þetta skipti hann greinilega miklu máli. Nýverið setti hann inn umsókn um styrk fyrir ákveðið verkefni og hefur fengið frekar jákvæð viðbrögð við því. Ég hef alltaf talið mig vita að fyrirmyndir skipta máli - þetta er svo sannarlega staðfesting á því.

Morgunblaðið

Ég las á dögunum um að frammámenn í Samfylkingunni væru að segja upp Mogganum vegna leiðaraskrifa blaðsins undanfarið. Það vakti hjá mér nokkrar hugleiðingar um blessaðan Moggann sem ég bar út um nokkrar götur í Hafnarfirði fyrir þó nokkuð mörgum árum. Ég hafði borið út Tímann og Þjóðviljann þar á undan en það var dreifður og tímafrekur útburður svo mér fannst ég hafa himinn höndum tekið þegar ég komst í að bera út Moggann. Síðan komst ég til frekari þroska og pólitískrar meðvitundar með vaxandi róttækni og þá fæddist þessi texti við lag í bílskúrsbandi sem náði aldrei úr bílskúrnum:

Aðgöngumiði

að úreltri skoðun.

Afturhaldsliði

guðsalmáttugsboðun.

 

Frumskógarlögmál

sem frelsi það býður.

Þá framgjörn smásál

á frekjunni skríður. 

 

Þitt íhaldssull 

er innflutt af könum.

Já útlenskt sull

á íslenskum krönum

 

Morgunblaðið, Morgunblaðið

Minningargrein um málstað. 

 

Svo liðu árin, kalda stríðinu lauk, múrar og flokksmálgögn féllu og eftir stóð Mogginn með algjöra yfirburðastöðu á dagblaðamarkaði. Við þær aðstæður gat hann leyft sér að losa um tök flokksins í blaðinu, verða víðsýnni og gagnrýnni og farið að vinna á eigin faglegu forsendum, sem hann og virtist gera. Ég tók Moggann í sátt (hef enda alltaf verið frekar sáttagjarn) og keypti mér áskrift og hef síðan verið í það minnsta með helgaráskrift. Þá kom að Baugsmálinu og búmm, Mogginn var allt í einu kominn aftur í skotgrafirnar - nú var óvinurinn ekki hinn illi kommúnismi heldur ákveðin öfl auðmanna í landinu - ekki réttu auðmennirnir. Mogginn var aftur orðinn flokksmálsgagn og hefur verið það síðan. Dálítið skrítið í landslagi dagsins í dag þar sem enginn annar flokkur hefur lengur eigið málgagn. Fréttablaðið var að vísu í mjög ákveðinni stjórnarandstöðu í kringum Baugsmálið en virðist í dag hafa meiri metnað í að vera fréttablað en eitthvað annað. Ég er enn með helgaráskrift - Lesbókin hefur blessunarlega fengið að halda sínu striki - sem betur fer.

Rómanskar hvelfingar

Stundum finnst manni maður hafa ekkert merkilegt að segja - og það  er allt í lagi býst ég við. Og þá er allt í lagi að vekja athygli á einhverju vel sögðu - þótt einhver annar hafi sagt það. Eitt uppáhalds ljóðið mitt er eftir Tomas Tranströmer og heitir Rómanskar hvelfingar:

 Í risavaxinni rómanskri kirkju var örtröð ferðamanna

    í rökkrinu.

Hvelfing gapti inn af hvelfingu og engin yfirsýn.

Fáeinar ljóstýrur flöktu.

Engill án andlits faðmaði mig að sér

og hvíslaði gegnum allan líkamann:

"Skammastu þín ekki fyrir að vera manneskja, vertu stoltur!

Inni í þér opnast hvelfing inn af hvelfingu án enda.

Þú ert aldrei fullgerður, og þannig á það að vera."

Ég var blindur af tárum

og hrökklaðist út á sólbakaða piazza

ásamt Mr. og Mrs. Jones, Herra Tanaka og signora Sabatini

og inni í þeim öllum opnaðist hvelfing inn af hvelfingu

     án enda.

Af Nígeríu-svindlurum og þjófsnautum

Öðru hvoru fæ ég, eins og margir aðrir, póst með einhverjum tilboðum um auðævi gegn lítilsháttar viðviki - oft og iðulega frá Nígeríu, en einnig frá öðrum löndum. Oft er um einhvern arf að ræða, nú, eða einhver stjórnmálamaður þarf að koma einhverjum sjóðum undan og nú nýverið var verið að vekja athygli á enn útsmognari leiðum til að plata fólk. Öðru hvoru heyrir maður af því að einhverjir hafi látið ginnast og sent út fé til að liðka fyrir auðævunum og eflaust eru þeir enn fleiri sem maður heyrir ekkert frá. Mér datt það í hug si svona, eitt skipti fyrir nokkrum árum þegar fyrrverandi verkalýðsformaður úr sjávarplássi úti af landi bar sig aumlega eftir að hafa verið plataður og fannst hann eiga einhverja vorkunn skilið. Mér fannst dálítið einkennilegt að hann væri að barma sér yfir að hafa ekki fengið að vera þjófsnautur í að stela frá fátæku fólki í Afríku, hvort sem það var nú ríkisstjórn, fyrirtæki eða fátækir erfingjar einhvers í fátæku Afríkulandi sem um var að ræða. Ég hugsaði bara; gott á hann.

Úr sveitum Indlands

Undanfarnir dagar á Indlandi hafa mest farið í fundi og námskeið en á þeim allra síðustu hefur gefist tími fyrir smá leiðangur suður á bóginn til að heimsækja eitthvað af nýjum samstarfsaðilum okkar hérna í Tamil Nadu. Ferðin stóð í tvo daga, þann fyrri hittum við fólk frá Rural Development Association sem starfa aðallega í kringum borgina Salem í vesturhluta Tamil Nadu þar sem þau annast hóp munaðarleysingja af svæðinu. Í borginni sjá þau um börn vændiskvenna – gefa þeim að borða og halda í skóla. Um nóttina gisti ég svo á hótelkytru í borginni, var orðinn svo þreyttur eftir keyrsluna að ég hefði sætt mig við nánast hvað sem er.

Um morguninn sótti mig maður að nafni Gnanamani. Hann er forstöðumaður samtaka sem heita Seeds. Gnanamani er af svokölluðu “tribal cast” eða ættflokkastétt, sem er ein af lægstu stéttunum á Indlandi. Hann er í kringum sextugt, kvikur í hreyfingum og brosir eins og brjálæðingur og ákafinn bætir upp það sem skortir á enskuna. Gnanamani hefur verið virkur í baráttu fyrir réttindum “tribal cast” fólks í fleiri áratugi. Fyrst þegar við hittumst fékk ég að þreifa á dæld í höfuðkúpu hans, menjar úr of á tíðum ofbeldisfullri baráttu. „Tribal cast“ fólkið lifði til skamms tíma í náttúrunni, týndi rætur og lifði á landsins gæðum. Á seinni árum hefur þrengt að þessum lifnaðarháttum auk þess sem kröfur nútímasamfélags eru að öll börn gangi í skóla. Fólkið starfar helst við ýmsa daglaunavinnu, í verstu störfum sem bjóðast.

Við ókum frá Salem í átt að Chennai þar til við komum að Kalrayan hæðum. Til þess að komast upp á hæðirnar þurftum við að aka eftir skógi vöxnum hlíðum, fram hjá fallegum fossum og eftir því sem ofar dró varð landslagið sífellt stórbrotnara.

Þegar upp var komið renndum við inn í lítið þorp með u.þ.b. 1.500 manns úr tribal cast. Þar er skóli sem Seeds styður, en börnin sem sækja hann þurfa flest að koma mjög langt að, allt að 7 kílómetrum. Það, ásamt þeirri staðreynd að þau fá litla hvatningu heimavið, gerir að verkum að fátítt er að börnin endist nema til 9-10 ára aldurs í skólanum. Börnin sitja á gólfinu og allur kostur er frekar fátæklegur. Skammt frá skólanum er illa hirt bygging. Frjáls félagasamtök byggðu hana og átti hún að vera heilsugæsla, en þar sem ekki hefur fengist fé til reksturs hennar stendur hún auð – málningin að mestu flögnuð og rúðurnar brotnar.

Gnanamani og hans fólk gera það sem þau geta en hafa takmarkað fé. Markmið þeirra er að reyna að halda börnunum lengur í skóla en auk þess að geta boðið upp á kennslu og námskeið í ýmis konar handverki – eitthvað til þess að auka afkomumöguleika fólksins. Þetta er aðkallandi verkefni og nú er að sjá til hvort það finnast ekki einhverjir á Íslandi sem vilja vinna með þeim að þessu.

Nýr bíll á 160 þúsund kall

Hér á Indlandi er mikið fjallað um nýja ódýra smábílinn sem bifreiðaframleiðandinn Tata er búinn að lofa undanfarin 4 ár og er nú kominn í framleiðslu. Bíllinn kostar 100.000 rúpíur, eða um 160.000 íslenskar sem gerir að sjálfsögðu mun fleirum kleift að eignast bíl. Auðvitað fylgja þessu ekki bara kostir. Talið er að margir úr þeim mikla fjölda fólks sem ekur um á mótorhjólum muni nú hafa efni á að kaupa sér þennan bíl, sem tekur mun meira pláss en mótorhjól sem aftur leiðir til þess að bæta þarf og stækka vegi og umferðarmannvirki. Á móti kemur að alvarlegum og tíðum slysum sem mótorhjólafólk lendir í ætti að fækka. Þetta er auðvitað skiljanleg þróun, en mörgum umhverfisverndarsinnum hrýs þó hugur við henni. Það er þó erfitt fyrir Vesturlandabúa að ætla að setja sig móti þessu – okkar neysla almennt er um 20 sinnum meiri á mann en hér. Enn sem komið er nota langflestir hér lestir eða rútur – nú eða tvo jafnfljóta.

Í árslok

Ég opnaði fyrir sjónvarpið áðan, kom inn á stjórnmálaforingjana fara yfir árið. Guðni Ágústsson að ræða um hinn skelfilega fíkniefnavanda á sinn dramatíska hátt sem honum er einum lagið. Um leið gekk þjónustustúlka bak við hann með brennivínsflösku og hellti í glas handa honum. Drepfyndið.

Annars er búið að vera nokkuð langt blogg-stopp - búinn að vera að vinna í lokaverkefninu í þýðingarfræðum, þýðingu á The Water Method Man, eftir John Irving. Er að skila af mér grófri þýðingu fyrir áramót og drögum að ritgerð. Lofa hér með bót og betrun!

Nokkrir dagar í Chennai

Lukum sjálfboðaliðanámskeiði hérna í Chennai í gærkvöldi með fólki frá 7 samtökum sem eru að vinna að ýmsum góðum málum; baráttu fyrir réttindum stéttleysingja og indverskra sígauna, rekstri munaðarleysingjaheimila, sjálfshjálparhópar kvenna, svo eitthvað sé nefnt. Með betri námskeiðum sem ég hef haldið á Indlandi - góð stemning og fólk mjög ánægt. Eftir námskeiðið fórum við nokkur upp í úthverfi Chromepet, þar sem Michael vinur minn og félagi býr. Hann er búinn að útbúa skrifstofu upp á efstu hæðinni hjá sér sem hann er að fara að taka í notkun, fín aðstaða þar sem hann getur verið með yfir 20 manna fundi. Spjallaði aðeins við son hans, sem er að mig minnir 18 ára. Michael er kristinn en sonur hans er í hindúaskóla, einum besta sinnar tegundar, en eini kristni nemandinn þar. Það er talsvert bænahald og slíkt í skólanum en hann þarf ekki að gangast undir það frekar en hann vill. Áhugavert!

Hugleiðingar um flugfargjöld

Flaug í gær til Indlands - svosem ekki í frásögur færandi - nema hvað að ég flaug líka innanlands, frá Mumbai til Chennai. Fyrir það borgaði ég um 7.000 kr. báðar leiðir en samt var það fjarri því að vera ódýrasta fargjaldið sem er í boði. Þetta er rétt tæplega tveggja tíma flug, en til samanburðar má benda á að flug frá Keflavík til Glasgow er tveir og hálfur tími. Nú eru laun miklu lægi á Indlandi en í Evrópu en varla borga þeir minna fyrir flugvélabensín og vélarnar sjálfar. Þar fyrir utan var þjónustan frábær og vélin mjög snyrtileg. Athyglisvert!